ناپایداری و لقی مچ پا – مزمن یا تکرار شونده

پیچ خوردگی های مچ پا جزو شایع ترین آسیب های ارتوپدی محسوب می شود که میتواند حین ورزش یا فعالیت معمول روزانه مانند راه رفتن اتفاق افتد.

ناپایداری مزمن مچ پا (پیچ خوردگی مکررمچ پا)

خوشبختانه اکثر بیماران در نهایت بهبودی حاصل می کنند و فعالیت ورزشی خود را می‌توانند انجام دهند.
با این وجود درصد کمی از بیماران خوب نشده و علائم ناپایداری یا خالی کردن مکرر مچ پا پیدا می کند که مانع فعالیت ورزشی یا فعالیت های معمول آنها خواهد شد.

علل ناپایداری مزمن مچ پا:

1.  شرایط زمینه ای بیمار: موجب افزایش احتمال پیچ خوردن یا ناپایداری می‌شود.
2.  فاکتورهای ژنتیکی: مانند لیگامان های ضعیف
3.  فاکتور های مکانیکی: مانند الاینمنت پا ( وجود یا عدم وجود کجی در راستای پا)

دویدن ،پریدن یا ورزش های کاتینگ مانند فوتبال ،بسکتبال، والیبال میتوانند باعث آسیبهای مکرر مچ پا شود، پیچ خوردگی های مکرر میتواند زمینه سایر آسیب‌ها مانند پارگی تاندون یا آسیبهای غضروفی را فراهم کنند.

خانم های ورزشکار بعلت مسائل هورمونی و آناتومیک در معرض آسیب بیشتری قرار دارند وپیچ خوردگی مچ پا در این گروه بیشتر اتفاق می‌افتد.

علائم ناپایداری مچ پا

• مشکل راه رفتن روی سطوح ناصاف که باعث افزایش احتمال پیچ خوردن شود
• عدم توانایی استفاده از کفش های پاشنه بلند
• درد شدید در زمان پیچ خوردن، البته در فواصل پیچ خوردن علائم کمتری دارند
• احساس خالی کردن مچ پا
• احساس لقی یا شلی مچ پا به صورتی که اطمینان کافی حین راه رفتن ندارد
• احساس گیر کردن و قفل شدن در مچ پا

تشخیص ناپایداری مچ پا

معمولاً از افرادی که با پیچ خوردگی مکرر مچ پا مراجعه می‌کنند، سوال می شود که حین چه فعالیتی دچار این مشکل شده اند و نیز بسیار مهم است که بدانیم تا حالا چندین بار سابقه پیچ خوردن داشته وچه درمان هایی انجام داده است.

در معاینه فیزیکی جراح موارد زیر را بررسی می کنند:

• پوزیشن یا الاینمنت کلی پا :جهت بررسی وضعیت مکانیکی اندام
• میزان حرکت مچ پا و خود پا
• بررسی وضعیت لیگامانهای مچ پا در مقایسه با اندام سالم
• معاینه مچ پا و ساختار تاندونی
• بررسی وضعیت قدرت تاندون ها که ضعف ناشی از پارگی را نشان می دهد

در ادامه پزشک معمولاً موارد زیر را درخواست می کند:

• رادیوگرافی مچ پا و پا جهت بررسی وضعیت مکانیکال
• رادیوگرافی ایستاده مچ پا و پا جهت بررسی الاینمنت مفصلی خیلی مهم است
• رادیوگرافی تحت استرس جهت بررسی میزان شلی مفصل
• ام آر آی ،که پارگی لیگامان ها، قطعات آزادغضروف و استخوان داخل مفصل، میزان آسیب غضروف و آسیب تاندون ها را نشان می دهد.

درمان غیر جراحی برای ناپایداری مچ پا

در اغلب موارد درمان اولیه به صورت غیر جراحی انجام می شود که شامل:

• استفاده از بریس یا تیپینگ مچ پا حین فعالیت های ورزشی
• استفاده از بوت های ساق بلند حین انجام کار
• فیزیوتراپی جهت تقویت عضلات اطراف مچ پا
• استفاده از داروهای ضد التهاب و گذاشتن یخ

درمان جراحی

اگر با وجود استفاده از بریس و فیزیوتراپی علائم بهبود پیدا نکرد جراحی توصیه می شود در اکثر موارد ترمیم جراحی لیگامان شل شده با موفقیت بسیار بالایی همراه است.نتایج تحقیقات نشان داده است که اکثر بیماران بعد عمل جراحی به ورزش باز می گردند.

معمولاً حین عمل جراحی تمام آسیب های همراه، شامل آسیب های غضروفی به صورت همزمان درمان شود.

در ورزشکاران در مورد زمان جراحی باید دقت شود که ورزشکار فصل ورزشی خود را از دست ندهد.

معمولا نتایج جراحی باز مطمئن‌تر و قابل اعتماد تر از جراحیهای نیمه باز یا کم تهاجمی است.

در مواردی که جراحی قبلی خوب جواب نداده و یا بیماران لیگامان های خیلی ضعیف دارند، جراحی های پیشرفته و سنگین نیاز است که شامل استفاده از آلو گرافت (ربط پیوندی) جهت تقویت لیگامان های خود بیمار است.اینجا روش جراحی معمولاً پیچیده است و بهتر است توسط افراد ماهر صورت گیرد.

فیزیوتراپی و بهبودی به دنبال این روش جراحی معمولاً طولانی تر از روشهای معمول است البته نتایج این روش نیز بسیار موفقیت آمیزاست.

در تمام موارد جراحی توصیه می شود که جهت جلوگیری از آسیب دیدگی مجدد، الینمنت مکانیکال پا نیزاصلاح شود.